Grecka mitologia będzie jedną z najbardziej popularnych i najlepiej nam znanych, a to z powodu zachowanych licznych źródeł oraz przekazów, które będą jej dotyczyć w sposób bezpośredni, czy też pośredni. Ukształtowana została przez starożytną grecką tradycję, następnie zapożyczona przez cywilizację rzymską stanowiła podwaliny dzisiejszej kultury europejskiej, gdzie jej ślady dalej są widocznymi. Greckie mity mówić będą nam o stworzeniu świata, tłumaczyć zjawiska mające na nim miejsce oraz wszystkie sporne i niewyjaśnione dla człowieka sprawy, takie jak na przykład śmierć. Oprócz tego będą to historie dotyczące bogów i herosów oraz ich interakcji z zwyczajnymi śmiertelnikami i ich wpływem na ludzkie życie właśnie. Do najstarszych źródeł wiedzy mówiących nam coś o mitach zaliczyć będziemy mogli dzieła należące między innymi do Homera, czy też Hezjoda. Mitologia miała na celu między innymi stymulację twórczości artystycznej do tego stopnia, że ciągłe pojawiały się kolejne wątki, mające na celu odzwierciedlenie relacji pomiędzy bogami, a ludźmi. Mitologia jest więc pełną i wyewoluowaną historią, która porusza prawie wszystkie aspekty ludzkiego życia.

Źródła

Wyróżnić będzie można naprawdę bardzo dużą grupę różnego rodzaju materiałów i tekstów źródłowych, które dały nam możliwość poznania greckiej mitologii oraz historii samej cywilizacji. Do tych pierwszych zaliczymy poezję okresów archaicznego oraz klasycznego, która tworzona była głównie na użytek obrządków religijnych, czy też uczt w bogatych domach. Wymienić będzie trzeba tutaj między innymi dwa słynne teksty przypisywane homerowi, a mianowicie Iliadę oraz odyseję, teksty Hezjoda, dramaty pisane przez takich słynnych greckich twórców jak Sofokles, Arystofanes i wielu, wielu innych tym, podobnych. Oprócz tego duże znaczenie ma praca poczyniona przez pierwszych historyków z prawdziwego zdarzenia, przede wszystkim Herodota oraz geografów, którzy zajęli się odwzorowywaniem rozkładu państw w starożytności i tym podobnymi zagadnieniami. Bardzo bogaty przekrój wiedzy na temat mitologii greckiej dawać będzie nam także hellenistyczna poezja, pozbawiona już akcentów religijnych, z czysto literackim charakterem, z której wyciągnąć można naprawdę ogromną ilość rzetelnych i przydatnych informacji.

Mity

Mity ewoluowały przez cały czas istnienia greckiej cywilizacji, mitologia ulegała rozwojowi i przemianom dopasowując się niejako do społeczeństwa. Powodować będzie to bardzo duże urozmaicenie i zróżnicowanie poszczególnych mitów. Opisywać będą one przede wszystkim okresy panowania bogów, współistnienia ich z ludźmi i czasy herosów, półludzi półbogów, gdzie działalność samych bóstw byłą ograniczoną. Mity opisują szeroką genologię boskich postaci i pomimo tego że pisane są przez różnych autorów, nie będą zawierały żadnych sprzeczności, wszystkie fakty w nich zawarte będą do siebie pasowały bezbłędnie.

Okres Bogów

Grecy, z resztą jak wiele innych ludów w czasach starożytnych, posiadali swój własny i unikatowy panteon bogów i różnego rodzaju bóstw, gdzie każdy z nich odpowiedzialny był za jeden z aspektów rzeczywistości. Między innymi bogini afrodyta odpowiedzialną była za miłosne pożądanie, Ares był bogiem wojny, a Hades podziemi, czy też śmierci. Niektóre z bóstw posiadały bardzo skomplikowaną i zawiłą osobowość oraz ich funkcje były wielorakimi. Istniały również bóstwa przypisane do danego rodzaju miejsc, między innymi bogowie rzek, nimfy opiekujące się lasami i wiele, wiele innych tym właśnie podobnych. Najpotężniejsi z bogów byli ci, których grecy przypisali do największych i najważniejszych elementów świata. Między innymi Posejdon władał wodami, zeus król bogów rządził jednocześnie niebem i lądem, a Hades światem podziemnym. Byli oni spokrewnieni, a dokładniej mówiąc łączyła ich więź braterstwa. Dodatkowo mitologia wyróżnia ogromną ilość innych bytów, które nie są jednak zaliczane ani do grona bogów, ani zwykłych ludzi. Niektóre z nich istniały tylko i wyłącznie w świadomości społeczności lokalnych, czy też czczono je w wybranych i określonych miejscach, albo w przypadku konkretnych uroczystości. Wielkie miejsca oddawania czci, świątynie, poświęcano najważniejszym i najbardziej popularnym bogom, gdzie to właśnie na nich skupiały się greckie wierzenia. Wiele regionów z drugiej strony jednak posiadało własne miejsca kultu, gdzie czciło swoje lokalne, mniejsze bóstwa oraz herosów, czy też wielu, wielu innych tym właśnie podobnych.

Dawni bogowie

Mity, które będą dotyczyły pierwszego okresu będą mówiły o narodzinach i historii pierwszych, czy też dawnych bogów takich jak chaos, noc, niebo i ziemia, a oprócz tego legendarnych tytanów i bogów, pomiędzy którymi zwycięskim zostaje właśnie zeus i reszta bogów znajdujących się na Olimpie. Najwcześniejsi grecy pieśni i utwory dotyczące narodzin bogów traktowali jako prototypy twórczości poetyckich i przypisywali im nierzadko magiczną moc. Orfeusz, jeden z archetypów greckiego poety, był również archetypem właśnie teogonicznego śpiewaka, który muzykę wykorzystywać może do swoich celów, między innymi okiełznania żywiołu, czy też wielu, wielu innych tym właśnie podobnych.

Herosi

Wśród herosów za najbardziej znanego uchodzić będzie oczywiście herakles, znany przede wszystkim z wykonania słynnych dwunastu prac. Jego bohaterskie czyny stały się następnie tematem wielu lokalnych legend oraz opowiadań. Przez swoje obżarstwo oraz rubaszny charakter stał się on jednak później bohaterem komedii, jednocześnie w tragediach przedstawiane były losy jego śmierci. Do innych herosów tejże właśnie generacji zaliczyć będziemy mogli jeszcze Perseusza i kilku innych, których cechy były bardzo zbliżone do tych posiadanych przez heraklesa. Podobnież jak on właśnie dokonywali oni swoich czynów w całkowitej samotności, a zabijane przez nich potwory, czy też stwory przyjmują baśniowe formy, podobnie jak same opisy tychże właśnie zdarzeń. Dokonania tychże właśnie pierwszych herosów bardzo często stawały się popularnym tematem dzieł pisarzy i poetów. Kolejnym pokoleniem herosów było pokolenie argonautów, które związane było z historią wyprawy po tak zwane złote runo. Bardzo ważnym elementem związanym z herosami będzie także wojna trojańska, która stanowi niejako punkt zwrotny, przejście z epoki herosów, do epoki uważanej przez greków już za historyczną. Z wojną trojańską wiązać będzie się znany wszystkim koń trojański, dzięki któremu udało się tą wojnę właśnie wygrać, wszystko dzięki zastosowaniu tak sprytnego i ciekawego elementu zaskoczenia i jednocześnie podstępu.

Dwanaście prac

Dwanaście prac heraklesa to według mitologii greckiej kara, która została nałożona na tego herosa za wymordowanie swojej rodziny. Karę tą nakłada na niego wyrocznia delficka. Zadania miały przewyższać siły oraz możliwości pojedynczej jednostki ludzkiej. Herakles miał wykonać dziesięć takowych prac, ale dwie nie zostały mu zaliczonymi, więc ich ostateczna liczba wynosiła właśnie dwanaście. Do pierwszych świadectw, które przekazywały treść tego mitu zaliczyć będziemy mogli między innymi płaskorzeźby, które zostały znalezione w świątyni zeusa, a dokładniej mówiąc w Olimpii. Czas powstania tego dokumentu sporządzonego i wyrytego na kamieniu datowany jest na pięć wieków przed naszą erą. Ciekawostką jest fakt, że ten sam heros występować będzie także w mitologii rzymskiej, pod podobnym imieniem i z całą pewnością bardziej nam znanym, a mianowicie jako herkules. Jest to ewidentne zapożyczenie i wzorowanie się mitologii rzymskiej na greckiej, gdzie będziemy mogli znaleźć więcej takich właśnie przypadków.