Będzie ona stanowiła zbiór specyficznych wierzeń, rytuałów i jednocześnie obrzędów, które dotyczyć będą przede wszystkim nadprzyrodzonych zjawisk wyznawanych i jednocześnie obchodzonych przez ludy starożytnych rzymian już od czasów najdawniejszych, aż do momentu kiedy religia chrześcijańska zastąpiła rdzenne religie na terenach rzymskiego imperium. Mitologia rzymian będzie bardzo zbliżoną do helleńskiej, nie ma w tym nic dziwnego, gdyż rzymianie czerpali bardzo dużo z wierzeń greckich oraz właśnie z ich mitów, między innymi jeśli chodzi o skład panteonu, historie o bóstwach, herosach i wielu, wielu innych tym właśnie podobnych. Mitologia ta, a również wierzenia i kultura z nimi powiązana posiadała bardzo duży wpływ na późniejsze kształtowanie się historii rozwijającego się kontynentu europejskiego, gdzie spuściznę tą nadal zauważać będziemy mogli w konkretnych aspektach naszego życia, między innymi jeśli chodzi o architekturę, sztukę i wiele, wiele innych tym właśnie podobnych elementów.

Pierwotne wierzenia

Religia rzymskich ludów charakteryzować będzie się w swej pierwotnej formie przede wszystkim praktycznością, konkretnością i jednocześnie bardzo dużą i podkreślaną bezosobowością. Wierzenia rzymian wiązały się ściśle z życiem społeczeństw wiejskich. W pojęciu rzymskim każda z czynności, nawet jeśli chodzi o te najdrobniejsze posiadała swoje własne bóstwo. Obok tych podstawowych i najbardziej elementarnych takich jak Jowisz i mars istniała także bardzo bogata i nieprzebrana ilość mniejszych bóstw, czy też duchów, które opiekowały się poszczególnymi czynnościami mającymi miejsce w gospodarstwie oraz jednocześnie także w życiu. Zakres ich działania był raczej wąskim i dotyczył przede wszystkim pewnych momentów jeśli chodzi o uprawę roli, wzrost zboża, czy też hodowlę bydła i trzody. Najlepiej ilustrowane będzie to poprzez przykład dorastającego dziecka. Jedn z bóstw odpowiedzialne było za otworzenie dziecku ust podczas jego pierwszego krzyku wydawanego na tym świecie, przy kołysce czuwała bogini Cunina, inna z bogiń natomiast troszczyła się o zaspokojenie pokarmu dla niemowlęcia. Tak naprawdę bogowie, bóstwa i inne postaci towarzyszyły człowiekowi przez całe życie. Bogowie w rzymskich wierzeniach nie posiadali ludzkiej postaci, nie schodzili także na ziemię, jak miało to miejsce w przypadku greckich bogów. Nie pomagali oni człowiekowi w bezpośredni sposób, nawet w momencie kiedy mieli go ostrzec przed czymś bardzo ważnym. Ludzie wiedzieli jednak jedno, bogom należy składać ofiary, tak aby nie zesłać na siebie ich gniewu i oddawać im nieustanną cześć.

Bóstwa rolnicze

Bóstwa rzymskie oraz bogowie mieli odniesienie do każdego z aspektów życia rzymskiej ludności, także jeśli chodzi o rolnictwo. Znajdziemy takowe, które odpowiedzialne były za orkę, nawożenie i zasiew. Kolejne z nich pilnowały odpowiedniego wzrostu zboża w kolejnych jego fazach, a nad całością czuwał jeden ważniejszy bóg, czy też dokładniej mówiąc bogini Ceres. Kilka z tych bóstw przetrwała w rzymskiej religii co znalazło swój wyraz między innymi w kalendarzach i rozkładzie poszczególnych świąt. Na cześć boga zasiewów saturna obchodzone były tak zwane Saturnalia, co przypadało na dzień siedemnastego grudnia.

Kult władców

Starożytne tereny wschodu od dawien dawna znane były z oddawania hołdu i czci swoim władcom, która była porównywalna do tej boskiej, między innymi jeśli chodzi o egipskich faraonów, babilońskich królów oraz władców Asyrii, którzy byli traktowani przez swoich poddanych jako bezpośrednio boscy synowie i istoty obdarzone co najmniej nadprzyrodzonymi mocami. Cesarze rzymscy, którzy pragnęli podniesienia prestiżu swojego tronu, sięgnęli właśnie po tą z najwyższych godności. Pierwszy krok w tym kierunku uczynił Juliusz cezar, który sam oficjalnie ogłosić się bogiem. Od momentu tego miał być on kolejnym, który powiększał grono nieśmiertelnych postaci. Następcy Juliusza jako kolejni znajdowali się w rzymskim panteonie bóstw.

Jowisz

Jowisz w rzymskiej mitologii pełnić będzie rolę nadrzędną. Jest tak przede wszystkim dlatego, że jest on bogiem głównym i najpopularniejszym odpowiadającym za niebo, burzę, deszcz i jednocześnie zaliczany do najwyższego władcy tego co na ziemi i tego co w niebie, ojciec pozostałych bogów. To on stanowił źródło władzy, jaką posiadali na ziemi urzędnicy rzymscy. Władcy rzymscy oraz wodzowie starali się pozować na ludzkie ucieleśnienie tego właśnie boga, Jowisza. Pospolicie utożsamiano go z greckim zeusem, z czasem też zaczął on przejmować jego cechy, między innymi atrybut jakim był piorun i czysto rzymski jakim był orzeł. Wierzenia w tego właśnie boga wywodzić będą się już praindoeuropejskich kultów, zarówno jeśli chodzi o greków i o rzymian. Kult samego Jowisza, skoncentrowany był w jednej z najważniejszych świątyń położonych na Kapitolu, bezpośrednio w Rzymie. Jowisz wraz z przedstawicielami tak zwanej trójcy bogów z Kapitolu miał być uosobieniem rzymskiego prawa. W Rzymskich koloniach, które zresztą próbowano upodabniać do głównego miasta budowane były właśnie takie same, czy też podobne świątynie na cześć samego Jowisza. Jowiszowi przypisywane były zawsze trzy przydomki, a mianowicie tego, który zatrzymywać będzie chwiejące się rzymskie szeregi, dawcę zwycięstwa oraz zmuszającego nieprzyjaciół do ucieczki, czyli popularny stator, Victor oraz versor.

Mity

Rzymskie mity będą posiadały bardzo dużo powiązań z innymi kulturami, między innymi Etrusków, czy też greków, czerpały z ich twórczości bowiem bardzo obficie. Znajdziemy jednak czysto unikalne mity i podania dotyczące powstania samego Rzymu, historii świata i wielu, wielu innych zagadnień, które mity te starały się wyjaśniać i opisywać prostemu człowiekowi, co czyniły zresztą mitologie także wszystkich innych ludów, czy też ich większości, w pominięciu społeczności najbardziej prymitywnych. Do najpopularniejszych mitów zaliczymy wędrówki Eneasza, porwanie Sabinek, czy też historię Romulusa i Remusa, założycieli miasta Rzym, w roku siedemset pięćdziesiątym trzecim przed naszą erą.

Powstanie Rzymu

Według rzymskiej mitologii odpowiedzialnymi za powstanie miasta Rzym było dwóch braci, a mianowicie Romulus i Remus, którzy porzuceniu zostali przez swoją własną matkę. Ich los był tragiczny, jednak uratowani zostali przez wilczycę, która wykarmiła ich i wychowała jak swoje własne dzieci. Kiedy podrośli odnalezienie zostali przez jednego z pasterzy, czy też rolników, który zajął się chłopcami i wdrożył do świata ludzi. Jak głosi legenda to właśnie oni na siedmiu wzgórzach założyli miasto Rzym. Niestety historia nie kończy się w tym przypadku pomyślnie, bracia spierali się o to, kto ma być założycielem miasta, Romulus został wybrany przez bogów. Remus zaczął prześmiewczo traktować decyzję bogów i drwić z nowego miasta brata, co spowodowało, że ten zabił Remus i przyobiecał, że każdy, kto targnie się na granice jego nowego lokum zostanie ukarany w ten sam sposób. Historia ta posiada bardzo dużo fantastycznych wątków, trzeba ją traktować z przymrużeniem oka, jednak jest możliwe, że posiada ona w sobie także ziarnko prawdy.