Inną popularną nazwą, która jest stosowana w przypadku buddyzmu będzie ‘nauka przebudzonego’, Buddyzm bardzo często nazywany jest religią, czasami też psychologią, przez samych wyznawców jednak określany jest mianem specyficznego systemu etycznego oraz filozoficznego. Data powstania buddyzmu szacowana jest na około szósty wiek przed naszą erą. Całe zasady buddyzmu oparte są na tak zwanych czterech szlachetnych prawdach, które głoszone były przed Buddę oraz na ścieżce ośmiorakiej, która doprowadzić ma duszę ludzką, czy też człowieka do całkowitego ustania cierpienia w jego życiu. Samo słowo budda, które używane jest do określenia Gautamy założyciela tego ruchu wyznaniowego oznaczać będzie przebudzonego. Po śmierci buddy w niecałe pięć wieków nauki przez niego głoszone zdołały rozprzestrzenić się na całą prawie Azję, a następnie także dalej. Dzisiaj buddyzm będzie miał swoich wyznawców, czy też sympatyków w każdym miejscu na świecie. Sama dane jednak na temat liczebności buddystów na świecie są rozbieżnymi, podaje się, że maksymalnie ich liczba to pięćset milionów.

Charakterystyka buddyzmu

Klasyfikowanie buddyzmu jako jeden z religii zależeć będzie przede wszystkim od samej definicji tego określenia. Jeśli pojęcie religii uznawać będzie za wiarę w boga czy też bogów, którzy rządzą światem i oddawaniem im czci to buddyzm nie będzie uznany za religię, gdyż wiara tego typu w tym przypadku nie występuje. Z drugiej jednak strony buddyści wyznają wiarę w istnienie nadprzyrodzonych oraz posiadają własne zdanie i opinie na temat życia pośmiertnego, gdzie wierzą oni w reinkarnację, co sprawiać będzie, że buddyzm w większości przypadków kojarzony jest mimo wszystko z pojęciem religii. Z tego też i wielu innych powodów zasugerowane zostało określeni religii nieteistycznej. Według teoretyków religia rozpatrywana może być na siedmiu różnych płaszczyznach, przy przyjęciu tejże właśnie definicji za poprawną buddyzm będzie uznany w pełni za jedną z religii. Do wymiarów tych wliczymy między innymi obrzędowy oraz rytualny, narracyjnym doktrynalny, etyczny, społeczny oraz materialny. Sam Budda jednak nigdy nie twierdził, że naucza on religii. Sam mówił, że jego nauka dotyczy cierpienia oraz jego końca, a sam przekaz miał przede wszystkim praktyczne zastosowanie i służył oraz nadal służy wyzbyciu się cierpienia z swojego życia. Mimo wszystko jednak będzie to wiązało się z medytacją oraz duchowością, więc cechy religii także będą z całą pewnością zauważalnymi.

Założenia buddyzmu

Od momentu kiedy działał sam Budda wyewoluowało bardzo wiele przekazów jego nauk, a także różnych prądów i nurtów dotyczących jego myśli. Rozróżniać będą je między innymi nauki, praktyki oraz nacisk na wybrane wątki z nauk głoszonych przez buddę oraz cała kultura. Mimo wielu znaczący różnić wyróżnić będzie można jednak mimo wszystko bardzo wiele wspólnych wątkowych, które są tradycyjnymi dla wszystkich buddyjskich szkół, a będzie to między innymi szlachetna ośmiostopniowa ścieżka oraz cztery szlachetne prawdy wiary.

Szlachetne prawdy

Cztery Szlachetne Prawdy przedstawiają podstawowe założenia buddyzmu, które sformułowane zostały przez samego Buddę podczas jednego z jego pierwszych kazań w Parku Gazeli. Cztery Szlachetne Prawdy akceptowane są bez żadnych zastrzeżeń przez wszystkich z tradycyjnych buddyjskich prądów. Do prawd tych zaliczyć będziemy mogli przede wszystkim Pierwszą Szlachetną Prawdę o Cierpieniu, która zakłada istnienie cierpienia. Druga z nich to Szlachetna Prawda o Przyczynie Cierpienia, według której przyczyną cierpienia jest przede wszystkim ludzkie pragnienie i chęć posiadania. Trzecia zasada, czyli Szlachetna Zasada o Ustaniu Cierpienia głosi, że zakończenie ludzkie cierpienia to przede wszystkim całkowite zaniknięcie i ustanie, zaniechanie, wyzwolenie oraz puszczenie swojego ludzkiego pragnienia. Natomiast Czwarta Szlachetna Prawda o ścieżce Prowadzącej do Ustania Cierpienia mówi nam, że najlepszą droga do ustania takowego cierpienia jest Szlachetna Ośmiostopniowa ścieżka, czyli postanowienie, mowa, działanie oraz życie w całkowicie właściwy sposób. Pozostałe nauki wyprowadzane są właśnie od czterech podstawowych praw tutaj wymienionych i stanowić jakoby ich rozwinięcie, czy też analizę.

Ośmiostopniowa ścieżka

Szlachetna Ośmiostopniowa, czy też Ośmioraka ścieżka jest ścieżką praktyk. Przestrzeganie zaleceń, które są w niej zawarte ma prowadzić do całkowitego ustania cierpienia w ludzkim życiu oraz w konsekwencji przejścia istoty w takowy sposób przebudzonej do stanu nirwany. Ścieżka ta wynika z podstawowych zasad, czyli czterech szlachetnych prawd. Budda głosił w swojej nauce, że między innymi poprzez cnotę, wiedzę oraz skupienie istnieje możliwość osiągnięcia doskonałości, tak zwanego przebudzenia, a podstawowe założenia przez niego opisane stanowią drogę, która będzie wiodła do tego celu. Ośmioraka ścieżka, składa się przede wszystkim z właściwego poglądu, czyli poznania Czterech Szlachetnych Prawd, z właściwego postanowienia, czyli wyrzeczenia się całkowicie złej woli, odstąpienia od wyrządzania jakiejkolwiek krzywdy. Kolejne elementy tej ścieżki to właściwe słowo, powstrzymywanie się od kłamstwa, mowy, która powoduje nieporozumienie pomiędzy ludźmi oraz gadania bez sensu, pustego. Kolejne z elementów to właściwy czyn oraz żywot, gdzie człowiek ma powstrzymać się od zabijania, kradzieży, nieskromności, porzucić sposób życia który jest nieuczciwym i prowadzić je w pełni właściwie, przede wszystkim przestrzegać zasad i norm moralnych oraz etycznych. Ostatnie trzy elementy to właściwy wysiłek, uważność oraz medytacja, gdzie ta ostatnia ma opierać się przede wszystkim na dążeniu do stanów w którym naszego ego całkowicie zanika. Kiedy uda nam się osiągnąć wszystkich osiem z tychże punktów osiągnąć mamy stan nirwany.

Nirwana

Nirwana jest terminem, który oznacza ustanie wszelkiego ludzkiego pragnienia. Porównywana jest do zdmuchnięcia płomienia i jest jedną z metafor uwolnienia się przez osobę czująca od jakichkolwiek namiętności. Buddyści uważają, że istota przebudzona ma możliwość życia na tym świecie bez chwytania się, czyli bez jakichkolwiek pragnień w stosunku do otaczających ją ludzki, zjawisk oraz przedmiotów, co do których powstawać może cierpienie. Jej działania wzbudzały będą więc owoce, jednak tylko takowe, które nie będą w żaden sposób przyczyniać się do uczestniczenia w cyklu narodzin oraz śmierci, bowiem osoba, która jest przebudzoną całkowicie odchodzi z świata, który nazywany jest światem przyczyny-i-skutku co utożsamiane jest z ostatecznego uwolnienia się z ciągłe cyklu narodzin oraz śmierci. Trzeba jednak osiągnąć odpowiednią wiedzę oraz praktyki aby móc przejść w stan nirwany i oderwać się od doczesnego życia.